Eigenschappen van asbest
Wat is de reden dat asbest op zulke grote schaal is (en nog altijd wordt) toegepast? Asbest is tot 1993, toen het totaalverbod in werking trad, op veel manieren en in veel producten toegepast. Wereldwijd zijn er 3500 verschillende toepassingen bekend. De populariteit van asbest had te maken met de specifieke eigenschappen van asbest, in combinatie met het feit dat asbest ook nog eens een relatief goedkope grondstof is.
Asbest heeft de volgende eigenschappen:
- bestand tegen zuren en logen;
- bestand tegen hoge temperaturen;
- sterk en flexibel;
- slijtvast;
- thermisch- elektrisch- en geluidsisolerend;
- gemakkelijk te winnen;
- eenvoudig te verwerken.
Toepassingsfuncties
Asbesthoudende producten worden, uitgaande van de functie van het product, onderverdeeld in drie zogenoemde toepassingsfuncties.
De toepassingsfuncties zijn:
- isolerende functie;
- afdichtings- of pakkingsfunctie;
- constructieve of versterkende functie.
Isolerende functie
Asbest isoleert geluid, elektriciteit en warmte. En asbest is hittebestendig. Het is daarom zeer geschikt als isolatiemateriaal op leidingen, plafonds en muren. Dit is toegepast in woningen, maar ook in utiliteitsgebouwen, schepen en treinen. Het is onder andere terug te vinden als isolerend materiaal in procesinstallaties, verwarmingsketels en verwarmingsleidingen. Asbest dat is gebruikt voor isolatie is vaak niet-hecht gebonden.
Ook is isolerend asbest veel toegepast in weefmateriaal. Voorbeelden zijn: brandwerende kleding, branddekens, handschoenen, kousen voor elektriciteitsdraad, lasgordijnen en strijkplankovertrekken. Ook dit materiaal laat gemakkelijk vezels los.
Als brandwerend materiaal is asbest vroeger veelvuldig verwerkt in geperste plaat (karton en papier met asbest). Voorbeelden zijn: dakbeschot, brandwerende platen, branddeuren, toneeldecors, haardrogers, broodroosters, strijkijzers en elektrische ovens.
Afdichtings- en pakkingsfunctie
Asbesthoudende producten hebben vaak een afdichtings- of pakkingsfunctie. Als pakkingsmateriaal is het asbest gebonden aan rubber of kunststof. Als afdichtingsmateriaal is het vaak toegepast als koord. Asbestkoord vind je bijvoorbeeld in rookgasafvoeren, leidingdoorvoeren, metselwerk, pijpisolatie, voegen en sponningen. Asbest is tevens toegevoegd aan vulmiddelen, zoals kitten, kunststoffen, vloer- en wand afwerkmiddelen. In deze functies laat asbest in de meeste gevallen makkelijk vezels los.
Constructieve of versterkende functie
Ten slotte heeft asbest ook een versterkende functie. De asbestvezels worden daarbij tijdens het productieproces toegevoegd. Voorbeelden van asbesthoudende producten met een versterkende functie zijn: pleisterwerk, golfplaten, dakgoten, vensterbanken, vloerluiken, gevelbekleding, traptreden, sporthalvloeren, plafondtegels en dakleien. In deze toepassing is het asbest veelal hecht gebonden.
Overig
En dan zijn er nog algemene toepassingen van asbest. Denk aan biljarttafels, filters, gasmaskers, kassenbouw, kleed- en toilethokjes, midgetgolfbanen, sudderplaatjes, schoolborden en vloerzeil.
Verder is asbest ook vaak gebruikt bij de fabricage van materialen met een mechanische functie. Denk hierbij aan koppelingsplaten, remschoenen en remvoeringen.